Democratie & overheid

As Donald Trump returns to the White House, many are raising concerns about the possible decline of liberal democracy. What then would a second Trump term mean for the next four years for the United States? And what impact will the president's foreign policy have on the Middle East? Marc Lamont Hill discusses these issues with Pulitzer Prize–winning journalist and former war correspondent Chris Hedges.

De VVD vertoont steeds meer populistische trekjes – net als overigens andere partijen. Dat zegt voormalig VVD-spindoctor Bas Erlings in Goedenavond Nederland. De tweet van VVD-leider Dilan Yesilgöz over een satirisch filmpje in Bar Laat vindt hij zelfs Trumpiaans.

In tijden van crisis en onzekerheid zijn hoopvolle verhalen nodig om grip te krijgen op de rauwe werkelijkheid. Daarover sprak hoogleraar geschiedenis van internationale betrekkingen in Utrecht Beatrice de Graaf tijdens de prestigieuze Johan Huizinga-lezing. Een gesprek over kardinale deugden als basis voor goed leiderschap, omgaan met onzekerheid en dreiging en lessen uit de geschiedenis.

Een gesprek met schrijver David van Reybrouck over hoe de democratie al tweehonderd jaar hetzelfde is, waarom door het huidige systeem mensen ‘zin krijgen in fascisme’ en waarom burgerberaden een deel van de oplossing kunnen zijn.

Een gesprek met Ingrid Coenradie, voormalig staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, over hoe het voor haar was dat het kabinet viel en Wilders zijn bewindslieden terugtrok, waarom haar mening veranderde over het oplossen van problemen in het gevangeniswezen en over het belang van geen loze beloftes maken in de politiek.

Volgens Pieter Derks is er maar één ding waar we het over kunnen hebben: 'Er kunnen oorlogen uitbreken. Pandemieën. De paus kan sterven. Er kunnen Zwitserse bergdorpjes onder afbrokkelende bergen worden bedolven. Het klimaat kan totaal ontwricht raken. Er kunnen gezinnen met kinderen in garageboxen wonen vanwege de woningnood. Er kan een meteoriet met angstaanjagende snelheid op de aarde af razen – het kan ze allemaal niks schelen. Wij hebben het over asielzoekers.'

Tesla-baas Elon Musk belooft het al jaren: zelfrijdende auto’s die veiliger zijn dan menselijke bestuurders. Tesla bouwde met zijn Autopilot-systeem voortvarend aan die toekomst en kreeg wereldwijd het imago van een groen, innovatief en technologisch gedreven merk. Maar al snel verschenen er barstjes in dat beeld.

Gedragswetenschapper Tom De Bruyne bekijkt het nieuws door de ogen vanuit zijn professie. Deze week lichtte De Bruyne 'maffiabaas' Donald Trump uit op de bank van Goedenavond Nederland op NPO 1. 

'Het kapitaal is nooit het doelwit, het zijn de stichtingen en organisaties die níet op winst uit zijn waar we blijkbaar heel kritisch op moeten zijn. Een club zonder financiële belangen, dat is verdacht', zegt Pieter Derks. 'En ik snap dat de BBB dat denkt, want zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten.'

Jeffrey Sachs said, "American interference, at the behest of Netanyahu’s far-right Israel, has left the Middle East in ruins."

Dit is een fragment uit BNR’s Big Five met presentator Diana Matroos. Te gast is minister van Staat, Herman Tjeenk Willink. Er gesproken over de eerlijke democratie. Als het aan Tjeenk Willink, ligt is de overheid vóór 2030 consultant-neutraal. Check bnr.nl/bigfive voor de hele uitzending!

"Democratie is helaas ook Annemarie Jorritsma", zegt Marcel van Roosmalen. "Annemarie Jorritsma is als een hond met een veel te lange vieze staart. Het kost moeite om er niet op te gaan staan."

De positie van toenmalig CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt stond vanaf dag één al ter discussie tijdens de kabinetsformatie. Verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zagen Omtzigt als een probleem en een risico voor de stabiliteit van een toekomstig kabinet. Nieuwsuur ontdekte dat de verkenners dit met toenmalig Kamervoorzitter Khadija Arib bespraken.

Regering heeft wetsvoorstel over stikstof ingediend. Maar de onderbouwing ontbreekt. Er zijn geen doelen, gee afspraken geen overwegingen wat het beste is om te doen. Totaal verbijsterend.

Door de insamenwerking met alle lidstaten opgestelde regels zijn er geen alternatieven dan dat de uitstoot van stikstof moet worden beperkt. Nu is de vraag of de BBB wel eerlijk is geweest door het beeld te schetsen dat het allemaal heel anders kan.

Fractievoorzitter heeft zelf pluimveebedrijf grenzend aan Natura 2000 gebied. Kan zij dan het woord voeren over stikstofbeleid, het wel- of niet verplicht uitkopen of het loslaten van de 2030 termjn?

“Bijna de helft van de bewindspersonen wordt lobbyist”, stelde TI-NL directeur, Lousewies van der Laan, afgelopen vrijdag in de uitzending van Op1. Zij belichtte, in een bij vlagen verhitte discussie, de noodzaak voor duidelijke wet- en regelgeving en een betere lobbycultuur in Nederland. Dat is hard nodig, want circa 44% van politici wordt lobbyist.

Nederland is vorig jaar iets corrupter geworden, meldt Transparency International (TI) in zijn jaarlijkse corruptieranglijst. Met 80 punten haalde Nederland zijn laagste score ooit. Wel hoort ons land nog bij de tien landen met de minst corrupte publieke sector. Nederland staat op plek acht, net als in voorgaande jaren.

Vergeleken met 2003 zijn de verschillen enorm. CDA lijkt in geen enkele gemeente meer de grootste te worden en de PvdA in nog maar een klein aantal. De VVD wordt in het grootste aantal gemeenten de grootste partij. Op de voet gevolgd door de BBB. Ook de PVV zien we in veel gemeenten, maar meer verspreid over het land.

Opeenvolgende ministers hebben de Tweede Kamer keer op keer verkeerd geïnformeerd, door te zeggen dat varend ontgassen niet verboden kan worden in Nederland. Bij het ontgassen worden zeer giftige en kankerverwekkende stoffen de atmosfeer ingeblazen.

Het vermeningen van publieke- en private belangen is onvermijdelijk in een samenleving waarbij overheid en bedrijven van elkaar afhankelijk zijn.

Netwerkcorruptie ondergraaft de democratische rechtsstaat/ Over moraliteit en goed bestuur

In Nederland mag iedereen donaties doen aan politieke partijen. Ook ondernemingen. Donaties boven de € 5.000,- moeten worden gemeld aan de overheid. Maar bedrijven kunnen ook indirect partijen financieren door onderdelen van campagnes te betalen. Dat gaat geheel onder de radar.